Η σκλήρυνση κατά πλάκας ή πολλαπλή σκλήρυνση (multiple sclerosis) είναι μία απομυελινωτική νόσος, η οποία επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), το οποίο αποτελείται από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Το προστατευτικό κάλυμμα των νευρικών κυττάρων καταστρέφεται, και οδηγεί σε μειωμένη λειτουργία του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης Η πολλαπλή σκλήρυνση συγκαταλέγεται στα αυτοάνοσα νοσήματα και δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν είναι ιάσιμη
Ποιες ηλικίες «προτιμά» η νόσος;
Η πολλαπλή σκλήρυνση προσβάλει κατά κύριο λόγο, άτομα νεαρής ηλικίας από 18 και άνω και φαίνεται να προτιμά περισσότερο τις γυναίκες σε αναλογία περίπου 2:1 με τους άνδρες.
Μπορώ να τεκνοποιήσω;
Κάθε γυναίκα που νοσεί μπορεί να μείνει έγκυος σε συνεννόηση με τον γιατρό της, καθώς κάποια φάρμακα της σκλήρυνσης απαγορεύεται να χορηγούνται κατά την κύηση. Ωστόσο, ο γιατρός θα κρίνει αν πρέπει να συνεχιστεί ή να διακοπεί η εκάστοτε αγωγή.
Ποια είναι τα πρώτα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας;
Προβλήματα όρασης.
Η οπτική νευρίτιδα είναι μία φλεγμονή, η οποία επηρεάζει το οπτικό νεύρο και είναι ένα από τα πιο κοινά προβλήματα που παρουσιάζονται κατά την έναρξη της νόσου. Χαρακτηριστικό της είναι θολή όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια, η διπλή όραση(διπλωπία) και η απώλεια της αντίθεσης των χρωμάτων.
Μούδιασμα και αίσθηση μυρμηγκιάσματος στο σώμα.
Είναι οι λεγόμενες αιμωδίες, οι οποίες εμφανίζονται ξαφνικά και το ίδιο απρόσμενα μπορούν να εξαφανιστούν. Ο ασθενής δεν αισθάνεται το σημείο που είναι μουδιασμένο και αυτό μπορεί να κρατήσει για μέρες.
Προβλήματα ισορροπίας & Ζάλη.
Είναι πολύ συχνό στα άτομα με σκλήρυνση να νιώθουν ζαλάδα και να χάνουν την ισορροπία τους, έχοντας κάποιες φορές πτώσεις.
Κόπωση και αδυναμία.
Το 80% των ασθενών που βρίσκονται στα πρώτα στάδια παρουσιάζουν μία «ανεξήγητη» κούραση.
Δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης, του εντέρου και σεξουαλική δυσλειτουργία.
Γνωστικά προβλήματα.
Ένα άτομο με σκλήρυνση είναι πολύ πιθανόν να αντιμετωπίσει προβλήματα στην μνήμη, στη συγκέντρωση και στην ομιλία του.
Κατάθλιψη και άγχος.
Η μείζονα κατάθλιψη, οι εναλλαγές της διάθεσης, το ανεξέλεγκτο κλάμα ή το γέλιο είναι καταστάσεις που βιώνουν συχνά οι άνθρωποι με σκλήρυνση κατά πλάκας.
Πόνος και μυικοί μυϊκοί σπασμοί.
Η μυϊκή δυσκαμψία ή οι σπασμοί είναι, επίσης, κοινά προβλήματα στην σκλήρυνση κατά πλάκας. Περιλαμβάνουν την δυσκαμψία των μυών ή των αρθρώσεων, καθώς και τις ανεξέλεγκτες, επώδυνες σπασμωδικές κινήσεις των άκρων.
Σε ποιες ειδικότητες γιατρών πρέπει να απευθυνθώ αν έχω κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα;
Ο νευρολόγος είναι ο γιατρός που θα πάρει το ιατρικό ιστορικό σας, θα σας εξετάσει και θα σας παραπέμψει να κάνετε κάποιες εξειδικευμένες εξετάσεις και ύστερα θα προχωρήσει στην διάγνωση της νόσου ή μη.
Ποιες εξετάσεις θα πρέπει να κάνω;
-
Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου.
-
Μαγνητική τομογραφία αυχένα.
-
Οπτικοακουστικά προκλητά δυναμικά.
-
Οσφυονωτιαία παρακέντηση
-
Εξετάσεις αίματος.
Είναι κληρονομική η νόσος;
Η νόσος έχει ένα μικρό ποσοστό κληρονομικότητας της τάξεως του 3%.
Μπορεί ένας ασθενής με σκλήρυνση κατά πλάκας να ασκείται;
Ένα άτομο με πολλαπλή σκλήρυνση μπορεί και πρέπει να ασκείται, καθώς τον βοηθάει σε ψυχολογικό και σωματικό επίπεδο. Η κολύμβηση είναι ο τύπος γυμναστικής που συνιστάται από τους περισσότερους νευρολόγους!
Ποιες μορφές έχει η πολλαπλή σκλήρυνση;
- Υποτροπιάζουσα Μορφή.
Αφορά το 55% των κρουσμάτων
- Δευτερογενώς Προϊούσα Μορφή.
Αφορά το 31% των κρουσμάτων
- Πρωτογενώς Προϊούσα Μορφή.
Αφορά το 9% των κρουσμάτων
- Πρωτογενώς Υποτροπιάζουσα Μορφή.
Αφορά το 5% των κρουσμάτων
Τί θεραπείες υπάρχουν;
Υπάρχουν οι θεραπείες πρώτης γραμμής, οι οποίες είναι σε ενέσιμη μορφή («στυλό»), και είναι πολύ αποτελεσματικές. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφόρησαν και στην Ελλάδα φάρμακα σε μορφή χαπιού, τα οποία έδωσαν μεγάλη ανακούφιση στους ασθενείς, έχοντας εξίσου καλά αποτελέσματα. Επίσης, υπάρχει θεραπεία που γίνεται μία φορά το μήνα στο νοσοκομείο σε μορφή ορού, όπου ο ασθενής πηγαίνει στο σπίτι του την ίδια μέρα.
Χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη;
Κάθε ασθενής με σκλήρυνση κατά πλάκας, χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη από το πρώτο άκουσμα της διάγνωσης, καθώς η νόσος είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ψυχολογία.
Ποιες συνθήκες επηρεάζουν την πολλαπλή σκλήρυνση;
Κάθε άτομο με σκλήρυνση κατά πλάκας, πρέπει να αποφεύγει την πολύ ζέστη κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και το πολύ κρύο κατά τους χειμερινούς μήνες. Ένα ζεστό μπάνιο, μία ίωση, μία λοίμωξη είναι ικανά να φέρουν δυσάρεστα συμπτώματα στον ασθενή γι’ αυτό πρέπει να παίρνει τα ανάλογα μέτρα.
Η έγκαιρη διάγνωση παίζει καθοριστικό ρόλο για την αποφυγή μόνιμων βλαβών και αναπηριών.
Σύνταξη & Επιμέλεια: Νάνσυ Αβραμοπούλου
Follow & Like: Nancy’s Blog