
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας από το 2012 η ΧΑΠ είναι η τρίτη αιτία θανάτου παγκοσμίως και ευθύνεται κάθε χρόνο για περισσότερους από τρία εκατομμύρια θανάτους στον πλανήτη μας.
Στην Ελλάδα, περίπου 600.000 ενήλικες καπνιστές πάσχουν από τη νόσο, ενώ οι μισοί αγνοούν ότι νοσούν. Αφορά άντρες και γυναίκες ηλικίας 35 και άνω με τους άνδρες να νοσούν 2,5 φορές περισσότερο.
Γνωρίζοντας την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
Τί είναι η ΧΑΠ;
Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι το αποτέλεσμα της χρόνιας βρογχίτιδας και του πνευμονικού εμφυσήματος, τα οποία έχουν σαν αποτέλεσμα την απόφραξη της ροής του αέρα στους πνεύμονες, η οποία επηρεάζει αρνητικά την φυσιολογική αναπνοή του ανθρώπου. Μια από τις κυριότερες αιτίες της νόσου είναι το κάπνισμα.
Ποιες είναι οι αιτίες της ΧΑΠ;
-
o καπνός του τσιγάρου,
-
η παθητική εισπνοή καπνού,
-
ο μολυσμένος αέρας,
-
οι χημικές αναθυμιάσεις,
-
η σκόνη του περιβάλλοντος.
Ποια είναι τα συμπτώματα και οι φάσεις της νόσου;
Πρώιμο στάδιο:
-
ο λεγόμενος πρωινός «τσιγαρόβηχας», ο οποίος σταδιακά γίνεται αποχρεμπτικός και που οι περισσότεροι καπνιστές δεν δίνουν τη δέουσα σημασία,
-
λοιμώξεις του αναπνευστικού, κυρίως τον χειμώνα, οι οποίες συνοδεύονται από πυρετό,
-
δύσπνοιες με σταδιακή επιδείνωση.
Προχωρημένη φάση της ΧΑΠ:
-
ο ασθενής παρουσιάζει κυάνωση και πληθωρικό προσωπείο.
-
παθαίνει δύσπνοια ακόμα και όταν κάθεται ή κοιμάται.
Στην προχωρημένη μορφή, ο ασθενής δεν μπορεί:
-
να κάνει καθημερινές οικιακές δουλειές,
-
να κοιμηθεί,
-
να μετέχει σε οικογενειακές διασκεδάσεις,
-
να έχει σεξουαλική ζωή.
Μόνιμες οργανικές βλάβες:
- ο ασθενής υποφέρει από αναπνευστική ανεπάρκεια και
- έχει χρόνια καρδιακή κάμψη.
Πότε γίνεται η νόσος αντιληπτή από τον ασθενή;
Δυστυχώς, μόνο αφού καταστραφεί το 50-60% των πνευμόνων, ο ασθενής αρχίζει να έχει σοβαρά συμπτώματα και 2-3 κρίσεις επιδείνωσης της αρρώστιας τον χρόνο, κρίσεις που συχνά τον οδηγούν να εισαχθεί και να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο.
Αν ο ασθενής συνεχίσει να αγνοεί τα ενοχλητικά συμπτώματα του βήχα, της απόχρεμψης και του εύκολου λαχανιάσματος (δύσπνοια) και να καπνίζει αφήνει την αρρώστια να εξελιχθεί στην πιο προχωρημένη της μορφή.
Τελικά, ο ασθενής καθηλώνεται σε μια αναπηρική μορφή διαβίωσης στο σπίτι, όντας απόλυτα εξαρτημένος από την οικογένεια του και από την λήψη οξυγόνου καθ’ όλο το 24ωρο.
Τί πρέπει να κάνει ένας ασθενής με ΧΑΠ;
Οι ασθενείς με συμπτώματα της νόσου πρέπει να ακολουθούν ειδικά προγράμματα αποκατάστασης. Τα ολοκληρωμένα προγράμματα περιλαμβάνουν
-
ενημέρωση,
-
εκπαίδευση,
-
αναπνευστική φυσιοθεραπεία,
-
ειδική προπόνηση στην άσκηση,
-
συμβουλές σωστής διατροφής,
-
ψυχολογική υποστήριξη.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Όλοι οι καπνιστές άνω των 35 ετών με ιστορικό καπνίσματος τουλάχιστον 10 ετών επί 1 πακέτο την ημέρα πρέπει να υποβάλλονται σε:
-
σπιρομέτρηση,
-
ακτινογραφία θώρακος,
-
ειδικές αιματολογικές εξετάσεις,
-
μέτρηση οξυγόνου του αρτηριακού αίματος.
Ποιές επιλογές θεραπείας έχει ο ασθενής;
Ο γιατρός έχει τη δυνατότητα ανάλογα την κρισιμότητα της κατάστασης του ασθενούς να επιλέξει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, όπως είναι τα:
-
εισπνεόμενα φάρμακα,
-
φάρμακα διακοπής καπνίσματος,
-
αντιβιοτικά,
-
θεοφυλλίνες,
-
βλεννολυτικά
Αλλά και τη μή φαρμακευτική θεραπεία της ΧΑΠ, που περιλαμβάνει την πνευμονική αποκατάσταση δηλαδή πρόγραμμα:
-
εκπαίδευσης ασθενών,
-
φυσιοθεραπείας,
-
άσκησης,
-
διατροφικής παρέμβασης
-
ψυχολογικής υποστήριξης,
-
οξυγονοθεραπεία,
-
μη επεμβατικό μηχανικό αερισμό.
Τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα είναι η πρώτη επιλογή, ενώ με επιτυχία χρησιμοποιούνται τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα ειδικά στις προχωρημένες μορφές της νόσου.
√ Απαραίτητο στοιχείο της σωστής και αποτελεσματικής θεραπείας είναι και η τακτική παρακολούθηση των ασθενών από τον κατάλληλο γιατρό που είναι ο πνευμονολόγος.
Γιατί είναι απαραίτητος ο ετήσιος εμβολιασμός στους πάσχοντες;
Οι ασθενείς με ΧΑΠ είναι ιδιαίτερα ευπαθείς σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και ως εκ τούτου ο ετήσιος εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο και ο ανά πενταετία με το αντιπνευμονιοκοκκικό εμβόλιο είναι απολύτως απαραίτητοι.
Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια είναι μια μη αναστρέψιμη βλάβη του πνευμονικού παρεγχύματος, συνεπώς δεν υπάρχει οριστική θεραπεία.
Άρα, η πρόληψη της νόσου είναι μείζονος σημασίας και θα πρέπει να ξεκινά από την αποτροπή μας στην έναρξη του καπνίσματος ή την ανάπτυξη στρατηγικών για την άμεση διακοπή του για όσους καπνίζουν.
Σύνταξη & Επιμέλεια: Νάνσυ Αβραμοπούλου
Follow & Like: Nancy’s Blog