Τι είναι όμως η άνοια;
Η άνοια είναι ασθένεια του νου, δηλαδή υπάρχει σταδιακή απώλεια μνήμης, πέρα του φυσιολογικού με το πέρασμα των χρόνων. Η άνοια, συνήθως εμφανίζεται σε ηλικιωμένα άτομα, άνω των 65 ετών. Πιο σπάνια εμφανίζεται και σε άτομα μικρότερης ηλικίας. Η άνοια μπορεί να είναι στάσιμη, μπορεί να είναι και προοδευτική, που σημαίνει πως με το πέρασμα του χρόνου, η μνήμη του ασθενή εξασθενεί ολοένα περισσότερο. Ένα μικρό ποσοστό της τάξεως του 10% μόνο μπορεί να θεραπευτεί.
Τα συμπτώματα της άνοιας.
Συνηθισμένα συμπτώματα της άνοιας, σε αρχικό στάδιο είναι:
- η αδυναμία προσοχής,
- συγκέντρωσης και επίλυσης προβλημάτων,
- αδυναμία σωστής επικοινωνίας (μπερδεύει τις λέξεις, δεν μπορεί να πει σωστά προτάσεις κλπ).
Σε προχωρημένο στάδιο συμπτώματα αποτελούν:
- ο αποπροσανατολισμός,
- να χάνουν την αίσθηση του χρόνου,
- να μην αναγνωρίζουν πρόσωπα.
Στάδια και συμπεριφορές της άνοιας.
Αρχικά πολλά σημάδια, όπου δείχνουν πως κάποιος έχει αρχή άνοιας τα αγνοούμε. Είτε γιατί μας φαίνεται κάτι φυσιολογικό λόγω της ηλικίας είτε επειδή αρνούμαστε να παραδεχτούμε πως αρχίζει η πτώση ενός δικούς μας ανθρώπου.
- Το να ζεις και να φροντίζεις έναν άνθρωπο με άνοια, εγώ το παρομοιάζω με το να φροντίζεις ένα παιδί αντίστροφα, από την εφηβεία προς την βρεφική ηλικία. Πρέπει να ξεχάσεις σε ότι ήσουν συνηθισμένος.
Ένα άτομο με άνοια, θέλει συνεχή παρακολούθηση και φροντίδα.
Αρχικό στάδιο
Στην αρχή γιατί θα έχει πεσμένη ψυχολογία. Όταν ξεκινάει το σύνδρομο της άνοιας, ο ίδιος το καταλαβαίνει, καταλαβαίνει πως κάτι δεν πηγαίνει καλά από τις αναφορές των υπόλοιπων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να τον ρίχνει ψυχολογικά. Έτσι εσύ θα πρέπει να είσαι δίπλα του ώστε να μην πέσει σε καταθλιπτικά φαινόμενα.
Ενδιάμεσο στάδιο
Αργότερα περνάει στο στάδιο που εγώ το ονομάζω, «η εφηβεία της άνοιας». Εκεί, ο ηλικιωμένος κάνεις τις δικές του «επαναστάσεις».
- Αρνείται τα πάντα,
- έχει τάσεις φυγής,
- συνήθως ο νους περιπλανιέται σε μέρη από τις παιδικές του αναμνήσεις,
- είναι σε συνεχή υπερένταση,
- δεν θέλει να τον ενοχλείς και να τον καθοδηγείς.
Σε αυτό το στάδιο, το οποίο θεωρώ ότι είναι και το πιο δύσκολο, πρέπει να:
- είσαι οπλισμένος με υπομονή και πολλή αγάπη,
- Δεν πρέπει να δώσεις σημασία σε ό,τι πει και κάνει ο ασθενής.
- Δεν πρέπει να τον αφήσεις στιγμή από τα μάτια σου, γιατί θα προσπαθήσει να φύγει πολλές φορές.
- Πρέπει να έχεις κλειδωμένα τα πάντα και τα κλειδιά μόνο πάνω σου.
- Όταν τον πιάνουν μεγάλες κρίσεις, άνοιξε, δώσε του την ψευδαίσθηση πως φεύγει και ακολούθησε τον.
♦ Ποτέ μην τον αφήσεις από τα μάτια σου. Τόσες φορές έχουμε ακούσει για άτομα που χάθηκαν, επειδή οι δικοί του άνθρωποι αγνόησαν τα συμπτώματα άνοιας.
Προχωρημένο στάδιο
Σε πιο προχωρημένο στάδιο, ο ηλικιωμένος, αρχίζει και είναι σαν ένα παιδί έξω από τον δικό του κόσμο. Έχει αρχίσει πλέον και ξεχνάει τα οικεία πρόσωπα γύρω του, λέει ακατανόητα πράγματα, δεν γνωρίζει που είναι, σε ποιο χρόνο, σε ποια ηλικία, σε πολλά πράγματα δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί. Γίνεται ακριβώς σαν ένα παιδί, χαίρεται με μικρά πράγματα, δεν καταλαβαίνει τι γίνεται γύρω του. Το κακό είναι πως μαζί με το πνεύμα αρχίζει να νοσεί και το σώμα. Οπότε, σιγά σιγά, αρχίζει να παρατάει τον εαυτό του. Αρνείται να σιτιστεί, να περπατήσει, να κρατήσει κάτι με τα χέρια του.
Τελευταίο στάδιο
Σε τελευταίο στάδιο, έρχεται η οριστική παραίτηση. Ο ηλικιωμένος σαν ένα βρέφος, μένει κατάκοιτος, με αδυναμία να πει έστω και μία λέξη, η σίτιση να γίνεται πλέον μόνο με τροφές που έχουν αλεστεί, μετακινείται μόνο όταν τον βοηθήσεις εσύ, με μεγάλο κίνδυνο να έχει κατακλίσεις.
Πως είναι να φροντίζεις ένα άτομο με άνοια;
Η φροντίδα ενός ηλικιωμένου με άνοια είναι μία δύσκολη υπόθεση. Όχι μόνο από πλευρά σωματικής κούρασης αλλά κυρίως ψυχολογίας. Νιώθεις πολλές φορές τα νεύρα σου να εξαντλούνται, θεωρείς πως όλα αυτά είναι ένα ψέμα και πως ο ηλικιωμένος τα κάνει επίτηδες. Δεν μπορείς να δεχτείς πως ο άνθρωπος σου, δεν είναι πια ο ίδιος, πως θα σε ξεχάσει, πως δεν θα θυμάται τίποτα από την ζωή του. Το χειρότερο όμως είναι, πως νιώθεις σιγά σιγά να φροντίζεις ένα παιδί, αλλά ένα παιδί που ξέρεις πως δεν θα έχει βελτίωση. Αντίθετα κάθε μέρα θα «πέφτει», κάθε μέρα πηγαίνει προς την δύση της ζωής του.
Το να φροντίζεις, όμως, έναν ηλικιωμένο και να τον βοηθήσεις να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του με αξιοπρέπεια, όπως και έζησε μέχρι τη στιγμή που μπορούσε να αυτοσυντηρηθεί, τον ηλικιωμένο που έδωσε τη ζωή του για την δική σου φροντίδα, είναι ευλογία.
Ο ηλικιωμένος γίνεται το «παιδί» σου.
Ναι θα στερηθείς πολλά, θα εγκλωβιστείς, θα περάσεις δύσκολα, όπως και ο ίδιος. Όπως, όμως, ένας γονιός θα θυσίαζε τα πάντα για να μεγαλώσει το παιδί του καλά και να είναι χαρούμενο, έτσι είναι και στην περίπτωση ενός ηλικιωμένου. Γίνεται «το παιδί» σου. Έχει ανάγκη την φροντίδα σου και την αγάπη σου, όπως την πρόσφερε και ο ίδιος.
Τί σημασία έχει αν πέρασαν τα χρόνια του. Δεν παύει να είναι άνθρωπος!
Το να κλείνεις έναν ηλικιωμένο σε ένα ίδρυμα, με ανθρώπους που δεν θα του φερθούν όπως κάποιος δικός του άνθρωπος, θεωρώντας πως είναι ένα βάρος, είναι σαν να διώχνεις ένα παιδί από το σπίτι. Και στις 2 περιπτώσεις τον καταδικάζεις.
Εξάλλου ούτε ο ίδιος θα ήθελε να σε πετάξουν σε ένα ίδρυμα όταν έρθει η δική σου ώρα να γεράσεις.
Σύνταξη: Γιάννης Παπαδόπουλος