Τι είναι αυτό που μας αποτρέπει από το να διαπράξουμε κάτι ανήθικο;

Κωνσταντίνος Γκούτης 30 Νοεμβρίου 2018 ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

Σχετικά Άρθρα

Διαβάζοντας αυτή την ερώτηση, οι περισσότεροι άνθρωποι θα έλεγαν πως η απάντηση είναι η ηθική. Η ηθική γενικά είναι το σύνολο των αξιών και των κανόνων που καθορίζουν τον ανθρώπινο βίο και ορίζουν τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους, αλλά και με τη φύση.

Υπάρχει μόνο μια ηθική;

Η ηθική ως έννοια είναι πολυπρισμάτικη.

Υπάρχει η θρησκευτική ηθική, κατά την οποία το άτομο θα πρέπει να υπακούει στους άγραφους και μη νόμους ή κανόνες του εκάστοτε θρησκεύματος ή θρησκευτικής ομάδας.
Ένα άλλο πρίσμα από το οποίο μπορεί να ιδωθεί η ηθική είναι η κοινωνική ηθική, η οποία είναι συνυφασμένη με τους συνταγματικούς νόμους της κοινωνίας που ζει.
Τέλος υπάρχει η προσωπική ηθική του κάθε ανθρώπου η οποία διαπλάθεται από τον κοινωνικό περίγυρο του και από τις εμπειρίες του. Είναι το τι πιστεύει ο κάθε άνθρωπος πως είναι σωστό και λάθος, ανεξάρτητα από την κοινή γνώμη.

Όλα αυτά τα παρακλάδια συνυπάρχουν και απορρέουν από ένα κοινό δέντρο, αυτό της ηθικής της εκάστοτε κοινωνίας.

Βρισκόμενοι στην μέση αυτού του πλουραλισμού ηθικών προτύπων, γεννάται ένα ερώτημα:

Θα μπορέσει ποτέ να υπάρξει μια καθολική ηθική ανά τον κόσμο; Κάτι δηλαδή που θα προβάλλεται ως ηθικό ή μη, για όλες τις κοινωνίες και ανθρώπους ανεξαιρέτως;

Κάνοντας μια σύντομη περιπλάνηση στα σκοτεινά «ηθικά σοκάκια» των διάφορων κοινωνιών θα ανακαλύψουμε πως μια καθολική ηθική είναι κάτι ουτοπικό, αφού κάτι που είναι ηθικό και επικροτείται σε μια κοινωνία, μπορεί να είναι ανήθικο και ποινικά κολάσιμο σε άλλες.

Παραδείγματα πολυφωνίας στην ηθική.

Σύμφωνα με έρευνες, καμία πολιτεία των ΗΠΑ δεν απαγορεύει, χωρίς εξαίρεση τον γάμο μεταξύ των ανηλίκων. Από το 2000 έως το 2010, περίπου 248.000 ανήλικοι παντρεύτηκαν στις ΗΠΑ, με τις ηλικίες να κυμαίνονται από 12 έως 17 ετών. Ακόμη, σε 117 χώρες ανά τον κόσμο είναι επίσης νόμιμος ο γάμος μεταξύ των ανηλίκων.
Ένα άλλο παράδειγμα, είναι αυτό του ετήσιου φεστιβάλ που γίνεται στη Κίνα το καλοκαίρι, κατά το οποίο γίνεται βρώση κρέατος από σκυλιά. Κατά την διάρκεια αυτού, θανατώνονται και τρώγονται περίπου 10.000–15.000 σκυλιά.
Τέλος, μια φυλή στην Παππού της Νέας Γουινέας, εφαρμόζει μέχρι και σήμερα τον κανιβαλισμό.Στα πλαίσια κάποιων θρησκευτικών τελετών ταφής τρώνε τον εγκέφαλο του συγγενή που πέθανε. Εφαρμόζεται επίσης και σε μη συγγενικά πρόσωπα για εκφοβισμό.

Αναλύοντας καθένα από τα παραπάνω παραδείγματα βλέπουμε πως η ηθική είναι κάτι εύπλαστο. Σαν να είναι από πηλό, τον οποίο η κάθε κοινωνία σε ρόλο αγγειοπλάστη τον μορφοποιεί και του δίνει το σχήμα που αυτή θέλει. Το ηθικό και το ανήθικο χωρίζονται από μια λεπτή σχεδόν νοητή γραμμή. Είναι ανάλογα σε ποια από τις δυο αντίθετες πλευρές αυτής της γραμμής βρίσκεσαι. Με άλλα λόγια μέσα σε ποια κοινωνία έχεις γαλουχηθεί. Κάτι τέτοιο εγείρει την απορία:

Μπορούμε με σιγουριά να πούμε πως κάθε τι που κάνουμε είναι σωστό ή λάθος, ηθικό ή ανήθικο;

Σύνταξη: Κωνσταντίνος Γκούτης

Επιμέλεια: Νάνσυ Αβραμοπούλου

Follow & Like Nancy’s Blog& @nancysblogspot