Ένας μύθος και μια στυγερή δολοφονία

Κωνσταντίνος Γκούτης 29 Μαΐου 2020 ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

Σχετικά Άρθρα

Στο Βιβλίο 2 της Πολιτείας του Πλάτωνα, δια στόματος του Γλαύκωνος, αφηγείται ο μύθος για το δαχτυλίδι του Γύγη.

Ο Γύγης ήταν ένας από τους βοσκούς του βασιλιά της Λυδίας. Μια μέρα, καθώς επέβλεπε τα πρόβατα του βασιλιά, παρατήρησε ένα τεράστιο χάσμα στην επιφάνεια της γης που είχε προκληθεί από μια πολύ δυνατή βροχή και ένα καταστροφικό σεισμό. Διακατεχόμενος από περιέργεια κατέβηκε να τον εξερευνήσει. Εκεί βρήκε ένα μεγάλο χάλκινο άλογο, κούφιο από μέσα, με κάποια παράθυρα. Στο εσωτερικό του αλόγου βρισκόταν το κουφάρι ενός ανθρώπου που φορούσε μονάχα ένα χρυσό δαχτυλίδι με μια πέτρα στη στεφάνη του. Ο Γύγης το άρπαξε και αναδύθηκε στην επιφάνεια. Όταν λοιπόν βρέθηκε με τους υπόλοιπους βοσκούς και ασυναίσθητα στριφογύρισε την πέτρα του δαχτυλιδιού, έγινε αόρατος. Όλοι μιλούσαν και φέρονταν σαν να μην είναι εκεί, δεν τον έβλεπαν. Μόλις κατάλαβε ο Γύγης αυτό που συνέβη γύρισε ξανά την πέτρα του δαχτυλιδιού και ξανά έγινε ορατός.

Αντιλαμβανόμενος την δύναμη που είχε στα χέρια του, ο Γύγης αποφάσισε να συμμετάσχει στο σώμα αγγελιοφόρων που θα συναντούσαν τον βασιλιά. Μόλις μπήκε στο παλάτι, έγινε πάλι αόρατος και το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να βιάσει την βασίλισσα. Έπειτα, με την βοήθεια της σκότωσε τον βασιλιά και πήρε αυτός τον θρόνο του.

Το ηθικό δίδαγμα

Ο Πλάτωνας με αυτό τον μύθο θέλησε να δείξει πως έναν άδικο άνθρωπο, το μόνο που τον περιορίζει από το να αδικήσει είναι ο φόβος της ποινής και της τιμωρίας. Όταν φορέσει μια μάσκα όμως, στην περίπτωση μας ένα δαχτυλίδι, που καθιστά αόρατο αυτόν και τους σκοπούς του, τότε θα φανεί το πραγματικό του πρόσωπο. Έχει δυο επιλογές, να χρησιμοποιήσει την δύναμη που διαθέτει για το κοινό καλό ή να δράσει ιδιοτελώς. Αυταπόδεικτα αυτός θα επιλέξει το δεύτερο.

Εν αντιθέσει, ένας δίκαιος άνθρωπος θα έπαιρνε διαφορετικό δρόμο από τον Γύγη σε αντίστοιχη περίπτωση και συνειδητά δεν θα έκανε καμία άδικη πράξη ακόμα και αν θα έμενε ατιμώρητος.

Ο μύθος συναντά την πραγματικότητα

Ας επιστρέψουμε όμως στο παρόν, και ας αντικαταστήσουμε το δαχτυλίδι του μύθου με μια οποιαδήποτε θέση εξουσίας και δύναμης, με την ιδιότητα ενός αστυνομικού για παράδειγμα.

Κατά καιρούς γινόμαστε μάρτυρες κατάχρησης εξουσίας από άτομα με αυτή την ιδιότητα, με το πιο πρόσφατο το συμβάν στη Μινεάπολις της Αμερικής όπου ένας αστυνομικός σκότωσε εν ψυχρό έναν άνδρα, τον George Floyd, με την πρόφαση της σύλληψης.

Όπως και με το δαχτυλίδι του Γύγη έτσι και με μια ιδιότητα που σου προσδίδει εξουσία γίνεσαι αόρατος, καμουφλάρεσαι με υστεροβουλία. Όλοι πιστεύουν πως θα δράσεις δίκαια και θα προσφέρεις στην κοινωνία με την βοήθεια της δύναμης που σου έχει δοθεί αλλά δεν γνωρίζουν τον πραγματικό εαυτό σου, πίσω από την ιδιότητα. Η εξουσία μπορεί να σου δώσει ένα είδος άλλοθι και να καταστήσει ευκολότερη την κάθε πράξη, εκεί επανέρχεται το δίλημμα της επιλογής. Πολλοί φορώντας το δαχτυλίδι της εξουσίας νομίζοντας πως ανήκουν στο απυρόβλητο αδικούν με κάθε πιθανό τρόπο τους άλλους ανθρώπους, ακόμα και με την ύστερη αδικία, της αφαίρεσης ζωής.

Δεν είναι άδικοι όλοι όσοι έχουν θέση εξουσίας, παρά μόνο όσοι είναι πρώτα από όλα άδικοι άνθρωποι. Από αυτούς θα πρέπει να κρατήσουμε βαθιά κρυμμένο το δαχτυλίδι.

Σύνταξη & Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Γκούτης

Πηγή φωτογραφίας: thegrio.com

Ένας μύθος και μια στυγερή δολοφονία

Σχετικά Άρθρα

Το ηθικό δίδαγμα

Ο μύθος συναντά την πραγματικότητα

Like us on Facebook & follow us on Instagram

Περί Κωνσταντίνος Γκούτης

Δείτε Επίσης