14 Σεπτεμβρίου: Παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού

Παναγιώτης Αβραμόπουλος 14 Σεπτεμβρίου 2021 ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Σχετικά Άρθρα

14 Σεπτεμβρίου: Κατά την ημέρα αυτή, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας εορτάζει την παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού του Κυρίου μας.

Είναι αρχαιότερη και μία εκ των μεγάλων Δεσποτικών εορτών και συνδέεται με μεγάλα γεγονότα της βυζαντινής αυτοκρατορίας, γι αυτό έχει πανηγυρικό χαρακτήρα.

Επειδή αναφέρεται στην Σταύρωση και τον θάνατο του Χριστού είναι (όπως η Μεγάλη Παρασκευή) ημέρα αυστηρής νηστείας. Επίσης, κατά την Θεία λειτουργία της ημέρας αυτής διαβάζεται το Ευαγγέλιο που διαβάζεται την Μεγάλη Παρασκευή.

Μέχρι τον πόλεμο, η εορτή του Τιμίου Σταυρού ήταν γενική αργία, αλλά μετά τον πόλεμο και παρότι μειώθηκαν οι εργάσιμες ημέρες της εβδομάδος, έπαψε να ισχύει και έγινε εργάσιμη ημέρα.

Όμως, οι πιστοί μέχρι και σήμερα τιμούν τον Σταυρό του Κυρίου με συμμετοχή στην μεγάλη γιορτή των ορθοδόξων, τηρώντας αυστηρή νηστεία και συμμετέχοντας στους χαιρετισμούς που γίνονται σε πολλούς Ναούς προς τιμήν του Ζωοποιού Σταυρού του Κυρίου.

Ένα χρόνο μετά την Οικουμενική Σύνοδο και συγκεκριμένα το 326 μ.Χ., η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου Ελένη μετέβη στα Ιεροσόλυμα, να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να πει ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στον Κύριο που με θαυματουργικό τρόπο βοήθησε το Υιό της Μέγα Κωνσταντίνο στις νίκες και τις μεγάλες επιτυχίες, ως πρώτο χριστιανό αυτοκράτορα.

Η επίσκεψη αυτή δεν έμεινε στο τυπικό μέρος μιας προσκυνηματικής επίσκεψης, αλλά η Αγία Ελένη έχτισε ναούς, όπως στο σπήλαιο της Βηθλεέμ και στο όρος των Ελαιών. Κατόπιν, μετά από διαταγή του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, ανέλαβε την ανέγερση μεγάλου Ναού στο λόφο του Γολγοθά, όπου σταυρώθηκε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός.

Στον τόπο αυτό περίπου διακόσια χρόνια πριν, ο αυτοκράτορας Αδριανός έχτισε ένα ναό προς τιμήν της θεάς Αφροδίτης για να αποτρέψει τους χριστιανούς να προσκυνούν τον τόπο που Σταυρώθηκε ο Χριστός.

Τότε, όπως διέταξε ο αυτοκράτορας, η Αγία Ελένη κατεδάφισε το ναό της Αφροδίτης και καθαρίζοντας καλά τον τόπο, άρχισε να ψάχνει για το ακριβές σημείο της Σταύρωσης.

Όταν εξακρίβωσε το σημείο, ερεύνησε σχολαστικά και βρήκε τον Τίμιο Σταυρό μαζί με δύο άλλους Σταυρούς των ληστών, καθώς επίσης και την επιγραφή του Πιλάτου «Ιησούς ο Ναζωραίος ο Βασιλεύς των Ιουδαίων.»

Η είδηση δεν άργησε να φθάσει σε όλον τον τότε χριστιανικό κόσμο, ο οποίος ενθουσιασμένος άρχισε να έρχεται προς προσκύνηση του Σταυρού.

Αφού ολοκληρώθηκε η ανέγερση του Ναού της Αναστάσεως, στις 14 Σεπτεμβρίου το 336μ.Χ. έγιναν τα εγκαίνια του Ναού και ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Μακάριος βλέποντας το μεγάλο πλήθος των πιστών ανέβηκε στον άμβωνα που ήταν στο μέσον του Ναού και ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό, τον οποίο άρχισαν να προσκυνούν οι πιστοί κάνοντας τον σταυρό τους και λέγοντας το «Κύριε Ελέησον.»

Αυτό το γεγονός εορτάζει η εκκλησία μας στις 14 Σεπτεμβρίου και στο μέσον των ναών υψώνεται ο Τίμιος Σταυρός, τον οποίο προσκυνούν με ευλάβεια οι πιστοί και κάνουν αυστηρή νηστεία, όπως την Μεγάλη Παρασκευή.

Η ευλαβέστατη Αγία Ελένη, φρόντισε ώστε ο τίμιος Σταυρός να τοποθετηθεί και να φυλαχτεί μέσα σε μια μεγάλη ασημένια λειψανοθήκη, όπου προστατευόταν από τυχόν φθορές και διευκόλυνε τους πιστούς στην προσκύνησή του.

Περίπου το 614 μ.Χ., οι Πέρσες κυρίευσαν τα Ιεροσόλυμα και προέβησαν σε μεγάλες καταστροφές.

Μετά, πήραν αιχμάλωτο τον τότε Πατριάρχη Ιεροσολύμων Ζαχαρία και μαζί την λειψανοθήκη με τον Τίμιο Σταυρό και μαζί με άλλους αιχμαλώτους χριστιανούς τους μετέφεραν στην πρωτεύουσα της Περσίας.

Η αιχμαλωσία κράτησε περίπου 14 χρόνια, οπότε ο αυτοκράτορας Ηράκλειος εκστράτευσε και νίκησε τους Πέρσες και έφθασε μέχρι την πρωτεύουσα της Περσίας. Ελευθέρωσε τους αιχμαλώτους χριστιανούς και πήρε τον Πατριάρχη και τον Τίμιο Σταυρό και πήγε στην Κωνσταντινούπολη.

Μετά κατέβηκε στα Ιεροσόλυμα και αφού έβγαλε τα υποδήματά του σήκωσε ψηλά το Τίμιο ξύλο και ανέβηκε προς το Γολγοθά.

Και πάλι εκεί στις 14 Σεπτεμβρίου στον Ναό της Αναστάσεως, ο Πατριάρχης Ζαχαρίας από τον άμβωνα, ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό ψάλλοντας το γνωστό τροπάριο «Σώσον Κύριε τον λαόν σου»

Εδώ να αναφέρουμε δύο από τα πολλά θαύματα του Τιμίου Σταυρού.

Επειδή οι Σταυροί που βρήκε η Αγία Ελένη ήταν τρεις, δημιουργήθηκε αμφιβολία στον κόσμο για το ποιος Σταυρός είναι του Χριστού και ποιοι των ληστών. Βέβαια οι απορίες λύθηκαν όταν ο Πατριάρχης Μακάριος άγγιξε με το Τίμιο Ξύλο μια ετοιμοθάνατη γυναίκα και αμέσως έγινε καλά.
Το άλλο θαύμα έγινε όταν ο Ηράκλειος σήκωσε το Τίμιο Ξύλο να το μεταφέρει στον Γολγοθά και από κάποιο σημείο και μετά δεν μπορούσε να προχωρήσει. Τότε, ο Πατριάρχης Ζαχαρίας του έβγαλε το στέμμα από το κεφάλι του και έτσι ελευθερώθηκε και προχώρησε κανονικά ως τον Γολγοθά.

Για αυτό όποιος έχει την ευλογία να κατέχει ένα πολύ μικρό κομμάτι από το Τίμιο Ξύλο απολαμβάνει τα ποικίλα θαύματά του.

Ακούστε την Ακολουθία του Όρθρου της Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού- ψάλλει ο Θεόδωρος Βασιλικός

Χρόνια πολλά στους εορτάζοντες και σε όλο τον κόσμο.

Να φοράτε το Σταυρό γιατί πιστεύετε ότι σας προστατεύει και όχι σαν διακοσμητικό. Και κάτι ακόμα, όταν κάνουμε το Σταυρό μας, να μοιάζει με το σημείο του Σταυρού και όχι με μαντολίνο.

Σύνταξη: Παναγιώτης Αβραμόπουλος

Επιμέλεια: Νάνσυ Αβραμοπούλου