NancysBlog Κοινωνικά, Σχέσεις, Μαμά & Παιδί
Σχετικά Άρθρα
«Η επιστροφή» είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς «Οι κόρες της Ελλάδας» και διαδραματίζεται κυρίως μεταξύ των ετών 1836-1838 ενώ κάποια παρελθοντικά γεγονότα ταξιδεύουν τον αναγνώστη από τα μέσα του 18ου αιώνα ως το 1800 κι από κει στα επαναστατικά χρόνια. Το βιβλίο καταγράφει ήθη, έθιμα, εικόνες, εντυπώσεις, νοοτροπίες, αντιλήψεις μεροκαματιάρηδων και ανερχόμενων αστών.
Γυναίκες, η ελπίδα της νέας εποχής και ταυτόχρονα βαθιά κρυμμένες στο νοικοκυριό του σπιτιού τους. Άντρες, που κοκορεύονται και σουλατσάρουν, ξέρουν τα πάντα και τίποτα. Κάθε πράξη έχει και τις συνέπειές της, κάθε δράση και την αντίδρασή της.
Υπόθεση του βιβλίου:
Χειμώνας του 1835
Στην Αθήνα του Όθωνα φτάνει ο Σέργιος Βογιατζόγλου. Διαχειριστής της αμύθητης περιουσίας μιας μυστηριώδους γυναίκας από την Κωνσταντινούπολη. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του συναναστρέφεται με πολύ κόσμο, προετοιμάζει το έδαφος για την άφιξη της αρχόντισσάς του, δεν περίμενε, όμως, να ερωτευτεί κι ο ίδιος και μάλιστα, ένα πλάσμα εντελώς διαφορετικό από αυτόν! Η Κοραλία μια γυναίκα απλή. Μια γυναίκα με παρελθόν. Η Λέγκω ή Λενού είναι η άλλη γυναίκα με έντονη προσωπικότητα, που καλείται να κάνει μια νέα αρχή.
Η πλοκή εξελίσσεται σταδιακά, μιας και το μυθιστόρημα συστήνει έναν προς έναν τους κεντρικούς ήρωες που θα αποτελέσουν το «σύμπαν» του Βογιατζόγλου. Με αφορμή μια γνωριμία μαζί τους ή ένα περιστατικό ή μια φήμη. Υπάρχει πληθώρα χρονικών, κοινωνικών και οικογενειακών αφετηριών που δείχνουν την εξέλιξη της πόλης, της χώρας και των ανθρώπων. Νερουλάδες, γανωματήδες, αργόσχολοι πρώην αγωνιστές του 1821, ζητιάνοι, πόρνες, ελάχιστοι γραμματιζούμενοι κι φραγκοφορεμένοι συχνάζουν σε ξενοδοχεία, καφενεία και λοκάντες.
Η Αθήνα του τότε…
H Αθήνα εκεί γύρω στα 1800
Μια εποχή γνωστή σε πολλούς από εμάς μόνο για τα ιστορικά γεγονότα που τη σημάδεψαν. Τα ηθογραφικά και ιστορικά στοιχεία δείχνουν βαθιά έρευνα από τη μεριά της συγγραφέως, αλλά δεν έρχονται απλά να κατατεθούν στις σελίδες του βιβλίου.
Η κυρία Φιλομήλα Λαπατά ξεναγεί τον αναγνώστη στην εποχή της οθωνικής Αθήνας, ζωντανεύοντας χιλιάδες γωνίες και κατοίκους. Παραθέτοντας πληροφορίες για τα πάντα: συγκοινωνίες, ρυμοτομία, επαγγέλματα, αρχιτεκτονική, πολεοδομία, κοινωνικές τάξεις, χιλιομετρικές αποστάσεις, συνθήκες υγιεινής και διαβίωσης, νοοτροπίες και αντιλήψεις. Άφθονα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που μόνο κατόπιν μελέτης και έρευνας μπορεί κάποιος να εντοπίσει, να εμπεδώσει και να αναπαραστήσει.
Η συγγραφέας ξέρει να αφηγείται ιστορίες που θα κρατήσουν τον αναγνώστη μέχρι το τέλος.
Ποιος δε θέλει να μάθει για τους κωμικούς τύπους που συχνάζανε στα καφενεία, για την κωμικοτραγική περιπέτεια μιας μοιχαλίδας, για το πώς εξελίχθηκε το περιτοιχισμένο τότε χωριό της Αθήνας σε κυψέλη εμπορικών και άλλων δραστηριοτήτων; Ποιος δε θέλει να σεργιανίσει σε τοπόσημα που σήμερα είναι μετονομασμένα ή εντελώς ξεχασμένα, θαμμένα ή κατεδαφισμένα;
Μέσα από την αφήγηση της συγγραφέως, σεργιάνισα σε εκκλησίες που γκρεμίστηκαν, παζάρια που κατεδαφίστηκαν, μέρη όπου σήμερα μπορεί να βρει κανείς αναστηλωμένη την αρχαία Αγορά. Στράτες που σήμερα έγιναν δρόμοι κυκλοφορίας αυτοκινήτων ή άλλαξαν χρήση ή σημασία. Ειδικά με τη λοκάντα της Κοραλίας Τζάβαλου στη γωνία Ερμαϊκής και Αιολικής οδού (σημερινές Ερμού και Αιόλου), το ανάκτορο στη ρούγα της Χρυσαλιώτισσας (σημερινή οδός Αδριανού) και το σπίτι της Λέγκως Βαρβαρέσου στην οδό Κυδαθηναίων, οι εικόνες που γεννά η αφήγηση είναι παραστατικότατες και με αέρα νοσταλγίας γι’ αυτά τα τόσο διαφορετικά χρόνια. Η Πειραιώς δεν είχε χαραχτεί ακόμη, τα Πατήσια ήταν κτήματα πασά που δόθηκαν στο ελληνικό δημόσιο κι όσοι έχτιζαν εκεί θεωρούνταν ιδιότροποι (βλ. έπαυλη Μάλκολμ, σημερινό Άσυλο Ανιάτων.)
Γιατί να το διαβάσετε
Εκτός από τα τοπία και την ιστοριογραφία, καταγράφονται στο βιβλίο οι κοινωνικές εξελίξεις και οι αλλαγές των ηθών. Αντιλήψεις ξεπερασμένες σήμερα και τόσο αυστηρές τότε κυριαρχούν και προσδιορίζουν την κοινωνία όπου δρουν οι πρωταγωνιστές και οι δευτερεύοντες ήρωες.
Επίσης, τονίζεται η αξία των γραμμάτων και η σοβαρή έλλειψή τους μετά από μια αιματοβαμμένη Επανάσταση. Η έντονη αρνητικότητα για οτιδήποτε καινοτόμο που αντιτίθεται στα χρηστά ήθη είναι οι κινητήριοι άξονες για πολλές ενέργειες που επιφέρουν φυσικά και τις αντίστοιχες συνέπειες, μα πάνω απ’ όλα έναν έντονο φόβο Θεού.
Άλλη μια ιδέα που θέλει να περάσει η συγγραφέας είναι το κόστος μιας βεντέτας και το βάρος της ψυχής σε σταγόνες αίματος.
Αξίζει λοιπόν κάποιος να εκδικηθεί, όσο βασανισμένος ή αδικημένος κι αν είναι; Πρέπει να συγχωρούμε; Ή μήπως όλο αυτό δεν είναι παρά ένας φαύλος κύκλος, μέσα στον οποίο θα αφανιστεί κάθε ηθική έννοια και αξιοπρέπεια ψυχής;
Σύνταξη & Επιμέλεια: Δήμητρα Γραμμένου
