Η Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού διεξάγεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, αρχής γενομένης από το 2008 και έχει σαν σκοπό να ενημερώσει την παγκόσμια κοινή γνώμη για τον αυτισμό και τα βήματα που πρέπει να γίνουν για την ομαλή ένταξη των αυτιστικών ατόμων στην κοινωνία.
Τί είναι ο αυτισμός;
Ο αυτισμός εντάσσεται στην κατηγορία των Διάχυτων Αναπτυξιακών Διαταραχών και δεν αναφέρεται σε κάποια ψυχιατρική κατάσταση. Οι τρεις βασικοί τομείς, στους οποίους τα άτομα με αυτισμό παρουσιάζουν δυσκολία, είναι αυτοί της επικοινωνίας, των κοινωνικών δεξιοτήτων και της φαντασίας.
Τα πρώτα συμπτώματα γίνονται εμφανή στο παιδί πριν γίνει τριών ετών. Δυστυχώς, ο αυτισμός προς το παρόν δεν θεραπεύεται και είναι μια«ισόβια» κατάσταση.
Κλινικά χαρακτηριστικά του αυτιστικού ατόμου.
- Επιβράδυνση στη γλωσσική ανάπτυξη και επικοινωνία.
- Ασυνήθιστη χρήση λέξεων, χωρίς καμία σύνδεση με την κανονική τους σημασία.
- Σοβαρή επιβράδυνση στην κατανόηση των κοινωνικών σχέσεων.
- Αποκοπή από τον κόσμο γύρω του.
- Αδυναμία κατανόησης των συναισθημάτων και των απόψεων των άλλων ατόμων.
- Μπορεί να δώσει την εντύπωση πως είναι κωφό και πως δεν μπορεί να αντιδράσει σε λέξεις και άλλους ήχους.
- Μπορεί να ενοχληθεί υπερβολικά από έναν καθημερινό θόρυβο.
- Παρουσιάζει αναισθησία στον πόνο και δεν αντιδρά στο κρύο ή την ζέστη.
- Περιορισμένη φαντασία.
Ποιοί φορείς είναι αρμόδιοι για την διάγνωση, αξιολόγηση και τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό για μαθητές με αυτισμό;
Τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών (ΚΕΔΔΥ) και οι δημόσιες ιατροπαιδαγωγικές υπηρεσίες.
Η διάγνωση οποιασδήποτε διαταραχής αποτελεί την πιο τραυματική στιγμή για τους γονείς.
Όλοι οι γονείς αναζητούν την κάλυψη των αναγκών του παιδιού, ασφάλεια και αξιοπρέπεια. Για να αντεπεξέλθουν, όμως, στις δυσκολίες που έχει η καθημερινή φροντίδα του πάσχοντος, οι γονείς έχουν ανάγκη από:
- κατανόηση των συναισθημάτων τους
- υποστήριξη
- εκπαίδευση
- συμβουλευτική
Είναι σημαντική, η συνεργασία των γονέων με τους επαγγελματίες υγείας και της εκπαίδευσης.
Σύμφωνα με τη δήλωση του Department of Education and Science στη Μεγάλη Βρετανία (1978), «η αποτελεσματική αντιμετώπιση των αναγκών των ατόμων με αναπτυξιακές διαταραχές, εξαρτάται από την πλήρη συμμετοχή των γονέων… η σχέση μεταξύ αυτών και των επαγγελματιών υγείας και εκπαίδευσης είναι καθοριστική στην εξέλιξη του παιδιού. Οι γονείς, προκειμένου να υποστηρίξουν τις προσπάθειες των επαγγελματιών έχουν ανάγκη από πληροφορίες και σαφή καθοδήγηση…»
Ψυχοθεραπεία γονέων και παιδιού.
Η ψυχοθεραπεία των γονέων αποβλέπει στο να λύσουν, κατ’ αρχήν, τα προσωπικά τους προβλήματα (ενοχές, απόρριψη, μίσος, τάσεις διάλυσης οικογένειας και άλλα), για να μπορέσουν στη συνέχεια να βοηθήσουν το παιδί τους.
Τα παιδιά με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας είναι πιθανό να παρουσιάσουν έντονη δυσανεξία, όταν αντιληφθούν ότι διαφέρουν από τους υπόλοιπους. Η ατομική, ομαδική ή οικογενειακή ψυχοθεραπεία μπορεί να τα βοηθήσει, ιδίως όταν συνυπάρχουν άλλες ψυχιατρικές καταστάσεις ή συμπτώματα όπως άγχος, κατάθλιψη ή έντονος ψυχαναγκασμός.
Θεραπευτικοί μέθοδοι και στόχοι.
Ειδική αγωγή.
Η πιο κατάλληλη αντιμετώπιση είναι αποδεδειγμένα η ειδική αγωγή, ειδικά όταν αυτή συνδυάζεται με έγκαιρη παρέμβαση συμπεριφορικού ή γνωστικού τύπου σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Στόχος είναι η απόκτηση δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης, κοινωνικής αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας.
Μουσικοθεραπεία.
Η μουσική προάγει την επικοινωνία με το αυτιστικό παιδί, καθώς οι ήχοι προκαλούν εντύπωση, με αποτέλεσμα να διεγείρεται το ενδιαφέρον του. Η μουσικοθεραπεία συνθέτει ένα μέσο αντιμετώπισης των διαταραχών αντίληψης και επεξεργασίας των πληροφοριών, για την έξοδο από τη μοναχικότητα και το «κλείσιμο» στον εαυτό, για την ανάπτυξη σχέσεων επικοινωνίας και για την κοινωνική ένταξη και ενσωμάτωση.
Εκπαιδευτικές επιλογές.
Φοίτηση σε ειδικά σχολεία.
- Ειδικά νηπιαγωγεία και τμήματα πρώιμης παρέμβασης που λειτουργούν μέσα στα ειδικά νηπιαγωγεία, για παιδιά μέχρι 7 χρονών.
- Ειδικά δημοτικά σχολεία με μία τάξη προκαταρκτική, για παιδιά μέχρι 14-15 χρονών.
- Ειδικά γυμνάσια με μία τάξη προκαταρκτική, για παιδιά μέχρι 19 χρονών.
- Ειδικά επαγγελματικά γυμνάσια, στα οποία η φοίτηση διαρκεί 5 χρόνια, ενώ παρέχεται επαγγελματική εκπαίδευση.
- Ειδικά λύκεια με μία τάξη προκαταρκτική, για παιδιά μέχρι 23 χρονών.
- Ειδικά επαγγελματικά λύκεια, στα οποία η φοίτηση διαρκεί 4 χρόνια και παρέχεται επαγγελματική εκπαίδευση.
- Ειδική επαγγελματική σχολή, στα οποία εγγράφονται οι απόφοιτοι του ειδικού γυμνασίου, συμπεριλαμβανομένου και του ειδικού επαγγελματικού γυμνασίου. Η φοίτηση διαρκεί 4 χρόνια.
- Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Η φοίτηση σε αυτά διαρκεί από 5 μέχρι 8 χρόνια, ενώ η πρώτη εγγραφή γίνεται σε μαθητές μέχρι 16 χρονών.
Φοίτηση σε γενικά σχολεία:
Συνήθως στον αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας, τα παιδιά είναι σε θέση να συμμετέχουν στη σχολική τάξη, υποστηριζόμενοι από τον εκπαιδευτικό της τάξης. Εναλλακτικά, παιδιά με τέτοιες διαταραχές μπορούν να συμμετέχουν στη σχολική τάξη με παράλληλη στήριξη, έχοντας δηλαδή έναν εκπαιδευτικό αποκλειστικά για εκείνα.
Σε κάθε περίπτωση το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα πρέπει να είναι εξατομικευμένο και να λαμβάνεται υπόψη το γνωστικό επίπεδο του παιδιού με αυτισμό, τα ενδιαφέροντά του και οι μαθησιακές του ανάγκες.
Σύνταξη & Επιμέλεια: Νάνσυ Αβραμοπούλου
Πηγές: www.wikipedia.gr & www.mama365.gr